Nauka na żywo: Człowiek
W projekcie tym zamierzamy wraz z zaproszonymi do współpracy badaczami i popularyzatorami przybliżyć szerokiemu gronu odbiorców najnowsze odkrycia i ustalenia w tych dziedzinach nauki (od biologii, będącej głównym obszarem projektu, przez nauki medyczne, psychologię, aż po archeologię, fizykę i astronomię), które są najważniejsze dla rozumienia naszej natury, naszego pochodzenia, zajmowanego przez nas miejsca w przyrodzie i relacji z innymi jej elementami.
Projekt
Grantodawca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, kwota dofinansowania: 219 340 zł, numer projektu: POPUL/SN/0130/2023/01, termin realizacji: 1 września 2023 – 31 sierpnia 2025
W projekcie tym zamierzamy wraz z zaproszonymi do współpracy badaczami i popularyzatorami przybliżyć szerokiemu gronu odbiorców najnowsze odkrycia i ustalenia w tych dziedzinach nauki (od biologii, będącej głównym obszarem projektu, przez nauki medyczne, psychologię, aż po archeologię, fizykę i astronomię), które są najważniejsze dla rozumienia naszej natury, naszego pochodzenia, zajmowanego przez nas miejsca w przyrodzie i relacji z innymi jej elementami. Być może najbardziej fascynującym aspektem nauki jest to, że pewne pytania – zwłaszcza te odnoszące się do nas samych – nigdy się nie zestarzeją i zawsze będą inspirowały do głębszej refleksji, poszukiwania sensu i myślenia o naszych wartościach.
Projekt składa się z czterech modułów: 1) Pochodzenie człowieka, 2) Ciało człowieka, 3) Ludzki umysł, 4) Człowiek we wszechświecie.
W module 1 (Pochodzenie człowieka) prześledzimy filogenezę naszego rodzaju – opowiemy o ewolucji małp człowiekowatych u schyłku miocenu i w pliocenie, przedstawimy systematykę rodzaju Homo i historię odkryć kolejnych populacji homininów, opiszemy najnowsze odkrycia w dziedzinie archeologii epoki kamienia i paleoantropologii oraz spory, jakie w tych dziedzinach panują, przedstawimy metody tych nauk, opowiemy o wyłonieniu się naszego gatunku, o związkach naszych przodków z innymi populacjami człowieka, wczesnych migracjach i kolonizacji poszczególnych kontynentów. Przybliżymy mechanizmy ewolucyjne, które doprowadziły do powstania człowieka współczesnego.
W module 2 (Ciało człowieka) skupimy się na nowych odkryciach anatomicznych, medycznych i biotechnologicznych: opowiemy m.in. o tym, co wiemy i czego wciąż nie wiemy o funkcjonowaniu naszego organizmu, o powstawaniu chorób będących największych problemem współczesnej służby zdrowia (np. choroby nowotworowe, układu krążenia, otyłość) i perspektywach ich leczenia, przedstawimy nowe ustalenia w dziedzinie genetyki i nowe metody, które w tym obszarze są wykorzystywane, opowiemy o postępach w medycynie regeneracyjnej i medycynie spersonalizowanej, a także o podejmowanych próbach spowalniania lub zatrzymywania procesu starzenia się.
W module 3 (Ludzki umysł) opowiemy m.in. o postępach w mapowaniu naszego mózgu (m.in. w ramach Human Brain Project), o próbach naukowego wyjaśniania świadomości, o związkach mózgu z innymi częściami ciała (m.in. z mikrobiomem), o najnowszych technikach neuroobrazowania, o chorobach neurodegeneracyjnych, powstawaniu i leczeniu zaburzeń psychicznych, o błędach poznawczych, którym systematycznie ulegamy, o różnicach i podobieństwach między umysłami człowieka i innych zwierząt, a także przełomie, jakim jest rozwój sztucznej inteligencji.
W module 4 (Człowiek we wszechświecie) opiszemy stan naszej wiedzy na temat ewolucji kosmosu, której jednym z etapów jest także ewolucja życia na Ziemi, o poszukiwaniu życia na innych planetach, a także o efektach, jakie rozmaite działania człowieka wywierają na środowisko.
W ramach każdego z tych czterech modułów planowaliśmy serię konwergentnych działań: organizację wykładów popularnonaukowych transmitowanych na żywo (4 dla każdego modułu), serię podkastów (4 odcinki dla każdego modułu), serię materiałów wideo (4 filmy dla każdego modułu).